4.5. Интерфейсті құрудың негізгі принциптері

1. Таби?илы? (интуитивтілік). Ж?йемен ж?мыс істеу, пайдаланушы ?ойыл?ан тапсырманы шешу ?рдістерін бас?ару ?шін ?ажетті н?с?ауды іздеуде ?иынды? болмауы керек.

2. ?айшылы?сызды?. Егер ж?йемен ж?мыс жасау ?рдісі кезінде пайдаланушы ж?йені? ?андай да бір б?ліміні? ж?мыс жасау т?сілдерін пайдаланса, онда ж?йені? бас?а б?ліміні? ж?мыс жасау т?сілі бірдей болуы ?ажет.

3. Арты? еместік. Б?л пайдаланушы ж?мыс жасау немесе ж?йені бас?ару ?шін тек минималды а?парат енгізуі керек дегенді білдіреді. Мысалы, пайдаланушы елеусіз цифрларды енгізбеуі керек (10 орнына 00010). Осы?ан ??сас, пайдаланушыдан алдын ала енгізілген немесе ж?йеден автоматты т?рде алынатын а?паратты енгізуді талап етуге болмайды.

4. К?мек ж?йесіне тікелей ?атынау. Ж?мыс ?рдісі кезінде ж?йе пайдаланушыны ?ажетті н?с?аулы?тармен ?амтамасыз етуі керек. К?мек ж?йесі ?ш негізгі аспектіге жауап береді: ?амтамасыздандыратын командаларыны? сапасы мен саны; ?ателер мен ж?йені? не істеп жатыр?аны туралы хабарламаларды? сипаты. ?ателер туралы хабарламалар пайдаланушы?а т?сінікті ж?не пайдалы болуы керек. ?ателер туралы мінсіз хабарлама мына ?ш с?ра??а жауап беруі керек:

– проблема неден т?рады?

– б?л проблеманы ?азір ?алай т?зету керек?

– проблема ?айталанбауы ?шін не істеу керек?

Осы с?ра?тар?а жауапты пайдаланушылар?а т?сінікті тілде ж?не сыпайы т?рде беру керек.

5. Икемділік. Ж?йе интерфейсі ?рт?рлі де?гей дайынды?ында?ы пайдаланушылар?а ?ызмет етуі тиіс. Т?жірибесі аз пайдаланушылар?а интерфейс иерархиялы? ??рылымдал?ан м?зірді, ал т?жірибелі пайдаланушылар?а командалар, пернелерді басу комбинациялары мен параметрлер сия?ты м?мкіндіктерді ?сынуы керек.

Графикалы? пайдаланушы интерфейсіні? элементтері.

Графикалы? пайдаланушы интерфейсіні? негізгі элементтеріне: терезелер, м?зір, та?дау барысында іс-?рекет жасайтын, пиктограммалар жиынты?ын беретін ??рал-сайман та?тасы (tool bar), саймандар жола?ы (tool bar), айналдыру жола?ы (scroll bar), бас?ару элементтері (controls), батырмалар (buttons), соны? ішінде командалар батырмасы (command buttons), баптау батырмасы (options buttons), ауыстырып-?ос?ыштар (радио батырма, radio buttons), м?ндер жиыны (value sets), ажырат?ыштар (check box), тізімдер (list box), м?тін зоналары (text box), спиннерлер немесе крутилка (spinners, little arrow), комбобокс (combo box) енгізу ?рісі (edit text fields), слайдерлер (sliders) ж?не т.б. жатады.

Батырма деп опцияны та?дау?а ж?не о?и?аны ша?ыру?а (мысалы, ішкі программаны жіберу) м?мкіндік беретін бас?ару элементін айтамыз. Пайдаланушы мен батырма арасында?ы барлы? ?зара ?рекеттесу батырманы басумен шектеледі.

Командалы? батырмалар – осындай батырма басу кезінде ?андай да бір ай?ын іс-?рекет орындалады (тура іс-?рекет батырмасы). Батырманы басу барысында ?андай іс-?рекет орындайтынын білдіретін, ортасында ?ыс?аша с?зден т?ратын тікт?ртб?рыш т?рінде бейнеленеді. Командалы? батырма ?ш к?йде болады: ?алыпты (пайдаланушы іске ?оспа?ан, біра? ?олжетімді), басыл?ан (іске ?осыл?ан) ж?не ?олжетімсіз (іске ?осылма?ан, батырма?а бекітілген функция?а ?атынау м?мкін болмаса немесе батырма фонды? терезеде орналастырылса).

Чекбокстар ж?не ауыстырып-?ос?ыштар – кейінге ?алдырыл?ан іс-?рекет батырмалары, я?ни басу кезінде жылдам т?рде іс-?рекет орындауды к?здемейді. Оларды? к?мегімен пайдаланушылар ?андай да бір параметрлерді енгізу ар?ылы ?зіні? іс-?рекетін бас?а бас?ару элементтері ар?ылы ?осыл?ан іс-?рекеттен кейін орындай алады. Басты айырмашылы?тары ауыстырып-?ос?ышта тек бір ?ана та?дау жасау?а болады, ал чекбокста бірнеше та?дау жасау?а болады. Ауыстырып-?ос?ыш тобында кем дегенде бір батырма ?нсіздік бойынша ?ойылуы тиіс. Ауыстырып-?ос?ыш тек к?й жина?ын бейнелейді ж?не олар еш?ашан іс-?рекет орындауды к?здемейді. К?й жиындары т?ра?ты болуы тиіс (я?ни контекске т?уелсіз). ?р?ашан топтар?а бірігеді (екіден жетіге дейін батырмалар бол?аны д?рыс).

Тізімдер ауыстырып-?ос?ыш ж?не чекбоксты ж?зеге асыруды? н?с?асы болып табылады, ол – ашылатын м?ндер тізбегін бейнелейтін (к?бінесе тізім бойынша жо?ары-т?мен жылжу?а арнал?ан слайдерлермен біріктіріледі) ж?не пайдаланушы?а тізімнен м?н та?дау?а немесе біріктірілген м?тін ?рісіне бас?а м?нді енгізуге м?мкіндік беретін арнайыландырыл?ан бас?ару ??ралдары. Тізімдер – экранда минималды орын алатын, сонымен ?атар бойында ?лкен а?паратты? ж?ктеме орналас?ан ы??айлы ж?не ша?ын болатын интерфейсті? элементі.

Тізімдер пара?талатын ж?не ашылатын болып б?лінеді. Пара?талатын бір та?дау жасауды (ауыстырып-?ос?ыш?а ??сас) ж?не бірнеше та?дау жасауды (чекбокс) ?амтамасыз етеді. Ал ашылатын тек таза ауыстырып-?ос?ыш т?рінде ж?мыс істейді. Тізімні? жеке элементтеріне ?атынау жылдамды?ы мен к?рнекілігі ы?шамды болуымен (я?ни элементтер саны ?лкен болса, экран ке?істігін ?немдейді) ж?не ке?ейгіштік болуымен (пайдаланушы?а ж?мыс істемейтін элементтерді к?рсетпейтіндіктен интерфейсті ??растыру барысында динамикалы? ?згеріп отыратын элементтер тізіміне ж?ктеулер жасау) ерекшеленеді.

Ашылатын тізім тізімні? е? ?арапайым т?рі болып табылады. Тізімдерді? жалпы ??ндылы?тарынан б?лек, ашылатын тізімні? жал?ыз ??ндылы?ы бар. Ол тізімні? аз ?ана биіктігі ар?асында ??раушылардан жина?тал?ан командаларды ?иынды?сыз визуалды т?рде к?рсетеді.

Пара?талатын тізімі тізімдерді? ?иындау н?с?асы болып табылады. Пара?талатын тізімдер пайдаланушы?а бір немесе бірнеше та?дау жасау?а м?мкіндік береді.

Жал?ыз та?дау тізімдері. Жал?ыз ?ана та?дау тізімі ауыстырып-?ос?ыш тобы мен ашылатын тізім арасында?ы аралы? н?с?а болып табылады. Элементтер саны ауыстырып-?ос?ыш тобынан кіші, ал ашылатын тізімнен ?лкен болып келеді. С?йкесінше, оны тек экран ке?істігіні? «жал?ау ?немдеу» жа?дайында ?ана пайдалану керек.

Бірнеше та?дау тізімдері. К?птеген программаларды? интерфейсінде іске асырыл?ан, жеткілікті т?рде ы??айлы, ?сыныл?ан жина?тарды? ішінен бірнеше н?с?а та?дау?а м?мкіндік береді.

Комбобокстар. Комбобокс деп енгізу ?рісімен тізімні? гидридтарын айтады: пайдаланушы б?рын бар элементті та?дай алады немесе ?зіні? элементін енгізеді. Комбобоксты? екі т?рі бар: ашылатын ж?не ке?ейтілген.

Енгізу ?рісі. Командалы батырмалармен, чекбокстармен ж?не ж?не ауыстырып-?ос?ышпен бірге ?оса енгізу ?рісі кез келген интерфейсті? негізі болып табылады.

Слайдерлер немесе жылжыт?ыш – а?ымда?ы к?йді к?рсететін индикатордан (жылжыт?ыш) ж?не ?згерілетін параметрді? м?мкін болатын м?ндерін к?рсететін (мысалы, бейнені? жары?ты?ы мен кере?арлы?ы), айналдыру жола?ынан т?ратын (slider bar) бас?ару элементі. Слайдерлер горизонтальды немесе вертикальды болуы м?мкін, ал индикаторды? жылжуы кванттал?ан немесе кванттал?ан емес болуы м?мкін. Егер пайдаланушы?а жа?сы реттелген ?атардан м?н та?дау?а м?мкіндік берсек, ?атарда м?ндер к?п болса немесе пайдаланушы?а м?ндер ?атарын жіберу керек болса, онда жылжыт?ыштар ауыстырылмайды.

Спиннер (spinner, little arrow) – пайдаланушы?а ?андай да бір шамаларды? м?ндерін ?лкейтуге немесе кішірейтуге м?мкіндік беретін бас?ару элементі. Спиннер сондай-а? аса ?мбебап емес, м?тіндік дерек енгіздірілмейтін, біра? екі пайдалы м?мкіндікке ие енгізу ?рісін ?амтуы м?мкін.

Біріншіден, спиннерге м?н енгізу ?шін пайдаланушы?а міндетті т?рде тінтуірді тастап, ?олдарын пернета?та?а ба?ыттауды? (?арапайым енгізу ?рісіне ?ара?анда) ?ажеті жо?. ?йткені ?олды бір орыннан екінші орын?а алмастыру салыстырмалы т?рде к?п уа?ыт алады. М?нді спиннерге пернета?та ар?ылы енгізу сирек кездеседі, я?ни пайдаланушылар спиннерді толы?тай д?рыс ?абылдайды.

Екіншіден, м?нді тінтуірмен енгізу кезінде ж?йе пайдаланушы?а тек д?рыс дерек енгізуге р??сат беруі м?мкін, д?рыс форматта болуыны? ??ндылы?ы осында. Б?л адамны? ?ателесу ы?тималды?ын т?мендетеді. Сонымен, спиннерді пайдалану кез келген санды? м?ндерді енгізуде ?зін а?тады десек болады.

М?зір – б?л пайдаланушы мен ж?йе арасында?ы ?рекеттесу ?дісі. Пайдаланушы ж?йеге ?зіні? командасын ?сынбай, керісінше о?ан ?сын?ан н?с?а арасынан та?дау ж?ргізеді. С?йкесінше, бірнеше батырмадан т?ратын с?хбат терезесі де (ж?не ешбір енгізу ?рісі болмаса да) м?зір болып есептеледі.

М?зірді? бірнеше жіктелуі кездеседі, біра? негізгі ?ызы?ушылы? тек оларды? екеуінде ?ана болады. Бірінші жіктеу м?зірді екі типке б?леді:

– статикалы? м?зір, я?ни т?ра?ты т?рде экранда орналасатын м?зір. М?зірді? осындай типіне мысал ретінде ??рал-саймандар панелін жат?ызса? болады;

– динамикалы? м?зір, ?андай да бір элементті та?дау ?шін пайдаланушы м?зірді ша?ыруы тиіс. Мысал ретінде ?арапайым контекстік м?зірді жат?ызамыз.

Кейбір жа?дайда осы екі типтегі м?зір бір м?зірге бірігуі м?мкін: мысалы, м?зірге ?атынауы бар батырмадан т?ратын м?зір статикалы? м?зір (пайдаланушылар батырманы басады) т?рінде де, динамикалы? м?зір т?рінде де ж?мыс істей алады (пайдаланушылар м?зірді ша?ырады).

Екінші жіктеу де м?зірді екі типке б?леді.

Ке?істікте ашылатын м?зір. Пайдаланушы т?менгі де?гейден элемент та?да?ан сайын жо?арыда?ы элементтер к?рінетін болып ?ала береді.

Уа?ыт бойынша ашылатын м?зір. М?ндай м?зірді пайдалану барысында жо?ары де?гейдегі элементтер белгілі бір себептерге байланысты экран бетінен жо?алады. Мысалы, м?зірмен с?хбат терезе осы м?зірді ша?ыр?ан бас?ару элементіні? орнын басуы м?мкін.

Бірінші жіктеудегі статикалы? м?зір ж?мыс жылдамды?ыны? жо?ары болуын ?амтамасыз етеді, пайдаланушыны жа?сы о?ытады, біра? экранда орын алады. Ал динамикалы? м?зірде кері жа?дай бай?алады. Екінші жіктеудегі бірінші типке келер болса? (я?ни ке?істікте ашылатын м?зір), пайдаланушыны? контекспен ж?мыс жасауын ?олдаса да, экран ке?істігіні? азаюына ?келеді. Екінші тип ке?істікті ?немді пайдаланады, біра? кон-тексті нашар ?олдайды.

Терезе – бір уа?ытта орындалатын ?дерістерді б?ліп к?рсететін, экранны? белгіленген облысы.

?азіргі кезде терезелерді келесі типтер бойынша ажыратады:

– программаларды? негізгі терезелері;

– ??жаттар терезесі;

– режимді с?хбат терезелер;

– режимсіз с?хбат терезелер;

– палитралар;

– браузер терезелері (интернетте ?олданылатын терезелер технологиясы П? технологиялар?а ?ара?анда ?згешелігі к?п ж?не б?л типтегі терезелер б?лек т?ратын болып келеді).

Бас?ару элементтері орналас?ан облыстардан бас?а терезе элементтеріні? ?андай да бір орта? элементтері бар: е? бастысы терезені? та?ырып жолы, статус жолы, ??рал-сайман та?тасы ж?не айналу жола?ы.

Та?ырып жолы. М?тін ж?не та?ырып пиктограммасы П?-да (олар ?дерістерді? ауысуын бас?арып отырады) ж?не интернетте (навигацияны бас?арады) ?лкен р?л ат?арады. М?селелерді? ауысуы бір уа?ытта ?арапайым немесе к?рделі болады. ?арапайым болу себебі «Релевантты та?ырыптар бірінші кезекте шы?ады». Пайдаланушы?а тек на?ты программаны? на?ты ??жаты керек. Ал к?рделі болу себебі Windows интерфейсіні? ?атал болуына с?йкес к?п ?рекет істелінбейді, программа атын ?немі ?ыс?артып отыр?ан д?рыс.

Та?ырып жолын т?жірибелі аудитория?а (пайдаланушылар) керек функцияны ша?ыру ?шін пайдаланады, я?ни та?ырып жолында?ы пиктограмманы басу кезінде ашылатын м?зірді ша?ырады. Б?л жерде м?зір т?жірибелі пайдаланушылар ?шін жалпы та?айындалуда?ы м?зірге ?ара?анда б?лек болады. ?рине, т?жірибесіз пайдаланушылар ?шін б?л м?зірді пайдалану ы?тималды?ы азаяды (олар ондай м?зір барын білмей ж?руі м?мкін).

Пайдаланушылар терезе та?ырыбын сирек о?итыны ол пайдаланушылар?а ?ажеті жо? дегенді білдірмейді. Керісінше, жа?сы та?ырып с?хбат ж?мысын же?іл т?сінуге м?мкіндік береді. Сонды?тан экранда к?рінетін ж?не терезені? с?йкес та?ырыбыны? болуы к?п жа?дайда пайдалы болады. ?кініштісі, ?арапайым Windows интерфейсінде о?ан арнайы орын жо?.

Статус жолы – интерфейсті? е? ба?аланбайтын (оны интернетте ?олдану амалы, статистиканы т?мендетеді) элементі. Статус жолы екі н?рсеге арнал?ан: ол не ?зіндік статус жолы болады (я?ни ж?йені? а?ымда?ы к?йін к?рсетеді), не т?жірибелі пайдаланушылар ?шін ??рал-сайман та?тасы бола алады. Осыны толы?ыра? ?арастырайы?.

Ж?йені? а?ымда?ы к?йін бейнелеу. Іс ж?зінде ?рбір ж?йені? не ??жат?а т?уелді, не уа?ытты? ?згеру ?асиеті болады. Мысалы, к?рнекі программаларда объектілерді? ?андай да бір ?асиеттері болады ж?не барлы? осы ?асиеттер к?рсетіле бермейді. Бас?а мысал: ж?йе ?за? уа?ыт бос емес болса, онда ол пайдаланушы?а орындалу д?режесіні? индикаторын к?рсетуі тиіс. Е? ?арапайым мысал: м?тіндік процессормен ж?мыс істейтін пайдаланушы ?зі ??жатты? ?ай бетінде екенін білуге ???ылы.

Осыны? б?рін статус жолында шы?ару тиімді болып табылады.

Статус жолы орындалу д?режесіні? индикаторын шы?аратын айма? ретінде болуы м?мкін. Орындалу индикаторыны? шы?аратын айма?ы бойынша ж?йе интерфейсіні? сапасын аны?тау?а болады деген за?дылы? та бар. Егер индикатор статус жолында шы?атын болса, онда ж?йе жа?сы интерфейске ие, ал индикатор бас?а айма?тан шы?атын болса, онда нашар интерфейске ие дегенді білдіреді.

Т?жірибелі пайдаланушылар?а арнал?ан ??рал-саймандар та?тасы. К?бінесе ж?йе функционалдылы??а ие болады, б?л бір жа?ынан ма?ызды, ал екінші жа?ынан т?жірибесіз пайдаланушылар?а ?иынды?тар ту?ызады. ?детте б?л функция?а ?атысты емес, ж?йені? ж?мыс режиміне ?атысты. М?ндай жа?дайларда к?й жолы проблеманы? д?рыс шешім болып табылады. Бір жа?ынан режим ауыстырып-?ос?ышты енгізу ?рісіне ??сас етіп жасамау ар?ылы оны? а?аусыз ауысу ы?тималды?ын арттырамыз. Енді бір жа?ынан, егер пайдаланушы бай?амай ауыстыр?ышты басып жіберсе, ол бірден ?згерісті бай?ауы м?мкін ж?не кейін бастап?ы ?алпына ауыса алады. Та?ы бір жа?ынан, ??рал-сайман та?тасы ар?ылы ауыстыруды? же?іл ж?ргізілуі секілді, т?жірибелі пайдаланушы режимдер арасында ауысуды о?ай ж?ргізе алады.

Айналдыру жола?ы – мазм?нын пара?тау?а арнал?ан терезе элементі. Ж?мыс істеу ?олайлы?ы жа?ынан аса с?тті емес интерфейс элементі. Скролды д??гелекшесі бар тінтуірді? пайда болуынан бастап айналдыру жола?ына деген с?раныс т?мендеді.

Айналдыру жола?ын ??растыру кезінде келесі талаптарды ескеру ?ажет:

– сыр?ытпа ?лшемі ?рдайым пара?талатын ??жатты? жалпы к?лемін к?рсетуі тиіс;

– жола?та?ы н?с?арлар біріккен болуы керек, я?ни екі н?с?ар жола? бойында бір-бірінен ?рт?рлі ?ашы?ты?та емес, жа?ын т?рулары тиіс. Б?л интерфейс логикалылы?ы мен оны? тиімділігіне ?арсы келетін жа?дайды? бірі. Егер пара?тау кезінде а?ау кетсе, онда біріккен батырмалар, кейін ?арай ба?ыттал?ан курсорды? н?с?ар?а ?оз?алысын азайтады;

– егер пара?тау кезінде к?рініс облысында динамикалы? ?згерістер жасау м?мкін болмаса, онда пайдаланушы?а ?ал?ымалы сыбырда а?ымда?ы орнын к?рсетуі тиіс. Курсор ?оз?алысы барысында а?ымда?ы орын туралы сыбыр ?згеріссіз т?руы ?ажеттігін ескеру керек;

– курсор ?оз?алысы кезінде кететін азда?ан ?ателіктерді ??деуді ?амтамасыз ету ?ажет. Пайдаланушы жылжыт?ышты курсор ар?ылы ?оз?алтып, ?зі сол уа?ытта ??жат?а ?арап отыр?анда, курсор жола?тан ауыт?ып кетуі м?мкін. М?ндай кезде ж?йе белгілі бір с?тке дейін (30-70 пиксельге дейінгі) ?оз?алысты елемеуі тиіс.

??рал-сайман та?тасы – та?дау кезінде белгілі бір іс-?рекетті орындауды к?здейтін пиктограммалар жиынты?ы.

Барлы? та?таларды? келесі арты?шылы?тары бар:

– олар пайдаланушы?а керек функцияны тінтуір ар?ылы жылдам ша?ыру?а м?мкіндік береді;

– олар пайдаланушы?а жады ж?мысыны? аз істеуіне м?мкіндік береді;

– олар к?зге к?рінетін интерфейс байлы?ын арттырады;

– олар ?зіні? к?рнектілігі ар?ылы ж?йемен ж?мыс істеп ?йренуді ?детеді. Біра? та оларды? кемшіліктері де бар: экранда к?п орын алады, сонды?тан ?ала?ан н?рсені? б?рін орнату м?мкін емес. Б?л проблеманы екі жолмен шешуге болады.

Біріншіден, та?та?а тек жиі ?олданатын командаларды ?олдан?ан д?рыс (пайдаланушыны? жеке талабына сай та?таны баптау м?мкіндігі). Екіншіден, та?таны пайдаланушыны? ?рекеттер контекстіне т?уелді етіп жасау?а болады. Екі т?сіл бір-біріне ?арсылы? ту?ызбайтынды?тан екі т?сілді де пайдалану?а болады.

??рал-сайман та?тасын функцияны ша?ыруды? жал?ыз т?сілі етіп жасама?ан д?рыс.

?азіргі кезде та?та?а еркін алын?ан бас?ару элементтерін орналастыруда техникалы? проблема туындамайды (тек ?ана бір шектеу бар, ол – орналасатын элементтер ?лшемі), к?рделі та?та ??растыру?а кедергі бол?ан б?геттер ?айып болды. Мінекей, осындай м?мкіндіктерді пайдалану керек, себебі б?л с?хбат терезелерін ашып жабу?а кететін уа?ытты ?немдейді ж?не ж?йемен ?зара ?рекеттесуде интегралды сапаны арттырады (пайдаланушылар?а к?рделі та?таларды пайдалан?ан ?найды).

Бейне (иконкалар). Тікелей айла-шар?ы жасау интерфейсінде пайдаланушылар?а к?рінетін объектілерде тікелей іс-?рекет орындайды. Осындай объектілерді? т?рлеріне: батырма, белгілер, м?зір немесе бейне (иконкалар) жатады.

Барлы? иконкаларды оларды? ?аншалы?ты бойында?ы функцияны на?ты к?рсетуіне байланысты жіктеуге болады.

??састы? иконкалар – олар бейнелейтін объектілерге ??сас иконкалар («кесу» операциясын бейнелейтін ?айшы?а ??сас иконка).

?лгі бойынша иконкалар объект типіне мысал болып табылады (мысалы, сурет салу ??ралын ?сынатын сызы?ты к?рсететін иконка).

Символикалы? иконкалар іс-?рекетті немесе к?йді символикалы? формада ?сыну ?шін пайдаланылады (мысалы, желілік байланысты? ?зілгендігін к?рсету ?шін екі компьютер арасында?ы ?зілген сызы?).

Еркін иконкалар – оларды? берілуі бойынша еш?андай а?парат болмайды, сонды?тан оларды? та?айындалуы сипаттал?ан болуы тиіс (мысалы, «со??ы команданы до?ару» іс-?рекетін білдіру ?шін кері д??гелектелген н?с?ар).

Курсорлар. Курсор – кері байланыспен ?амтамасыз етуге арнал?ан тамаша ??рал. Мысалы, пайдаланушы курсорды терезе б?рышына апар?анда пайдаланушы?а терезе формасын ?лкейту м?мкіндігі барын к?рсететіндей курсор ?згереді.

?кінішке орай, курсорды? кері жа?ы да бар: пайдаланушылар ?демі емес пиктограммалар?а бейімделе алады, ?йткені олар о?ан ?арамаса да болады, ал ?демі емес курсор?а пайдаланушылар бейімделе алмайды, себебі курсор экран бетінде бол?ан кезде олар ?рдайым о?ан ?арап отыру?а тура келеді.

Сонды?тан курсорды пайдалануды? д?рыс жолы келесідей: эстетикалы? жа?ымды еткі?із келсе, барлы? кезде курсорды? индикациялы? к?рінісін ?олдану керек; ал ?ал?ан кезде курсор жайлы ойламаса да болады.

Ба?ылау с?ра?тары:

1. Адам-компьютер ?зара ?рекеттесуі ?андай ?ылыми ба?ытты ?амтиды?

2. Компьютерлік интерфейсті? аппаратты? ?амтамасыздандыруына не жатады? Оларды сипатта?ыз.

3. Адам-компьютер ?зара ?рекеттесуіне арнал?ан ?андай факторларды білесіздер? Т?сініктеме бері?із.

4. Интерфейсті? юзабилити ма?ынасын т?сіндірі?із.

5. Пайдаланушы интерфейсі ретінде нені т?сінесіз?

6. Пайдаланушы интерфейсін ?йымдастыруды? т?сілдері. Оларды? арты?шылы?тары мен кемшіліктері.

7. Пайдаланушыны? командалы? жолдар интерфейсі мен графикалы? интерфейсі.

8. WIMP аббревиатурасымен не белгіленеді? Оларды? арты?шылы?тарымен ?атар проблемаларын т?сіндірі?із.

9. Интерфейсті ??руды? негізгі принциптерін келтірі?із. ?р?айсысына жеке-жеке то?талы?ыз.

10. Графикалы? пайдаланушы интерфейсіні? ?андай элементтерін білесіз? ?ыс?аша т?сіндірі?із.

11. Иконкаларды бойында?ы функцияны на?ты к?рсетуіне байланысты ?алай жіктеуге болады?

12. Айналдыру жола?ын ??растыру кезінде ескерілетін талаптар.

13. ??рал-сайман та?тасы дегеніміз не? Ол неден т?рады? Оларды? арты?шылы?тары мен кемшіліктері.

14. М?зірді? кездесетін негізгі жіктелуі.

15. Т?жірибелі пайдаланушылар?а арнал?ан ??рал-саймандар та?тасы. Статус жолы.

Данный текст является ознакомительным фрагментом.