4.3. Адам-компьютер өзара әрекеттесуінің факторлары

HCI ?шін ма?ызды факторлар:

– HCI эргономикалылы?ы;

– HCI ортасы (?рекеттесу ортасы, гиперпедиа ж?не Web, байланыс ??ралдары);

– пайдаланушы?а ба?ыттал?ан ж?йелерді дайындау ж?не дамыту;

– пайдаланушы модельдері (?абылдау, моторика, ойлау, ?зара ?рекеттесу, ж?мысты ?йымдастыру, алуант?рлілікке бейімделу);

– ?олайлы пайдаланушы HCI дайындау принциптері;

– пайдалану же?ілдігін тексеру ж?не критерийі.

Жо?арыда айтыл?ан т?сініктерді толы?ыра? ?арастырайы? ж?не аны?тайы?.

Эргономика (грек. с?зінен ?rgon – ж?мыс, n?mos – за?) – заманауи ?ндіріс орындарыны? на?ты жа?дайларында?ы адамды (адамдар тобын) кешенді зерттеумен айналысатын ?ылыми п?н.

Функциономика – эргатикалы? ж?йелердегі адам-операторды? іс-?рекетіні? алгоритмдерін зерттейтін эргономика б?лімі.

Ол:

– эргономикалы? к?рсеткіштерді аны?тау ?шін сына? стендтерін ж?не ?ондыр?ыларды модельдеуші тренажерларды дайындау;

– а?паратты ?абылдау жа?дайы ж?не осы т?рдегі ?ызмет ?шін бейімделу ?абілеті мен шарша?ышты?ын зерттеу;

– бас?ару аясында адам-операторды? ж?мыс істеу ?дістемелерін дайындау;

– адам-операторды? психо-физиологиялы? жа?дайларын ба?ылау ?дістерін дайындау.

Юзабилити (а?ыл. с?зінен usability – пайдалылы?) – ?андай да бір затты? пайдаланылуында оны? пайдалылы? де?гейі. Сондай-а? юзабилити деп пайдаланушы интерфейстерін, соны? ішінде Web-интерфейстерін дайындаушыларыны? арасында белгілі бір ілімді айтады.

Юзабилити ма?ынасы бойынша – б?л П?-ны дайындау?а арнал?ан эргономика б?лімі. Кейбір зерттеушілер эргономика физиологиялы? ?олайлылы??а тірек болатынды?тан, ал юзабилити эргономика?а ?ара?анда психологиялы? аспектілерді жо?ары де?гейде ?арастыратынды?тан юзабилити мен эргономиканы б?лек ??ым деп санайды.

?азіргі кезде «юзабилити» термині т?рмысты? электроника немесе байланыс ??ралы сия?ты ?німдерді? контекстінде «эргономика» с?зіне синоним ретінде жиі пайдаланылып ж?р. Сонымен ?атар ол кейде есік т?т?асы немесе бал?а сия?ты механикалы? объектілерді? тиімділігіне ?атысты да бейресми пайдаланылады.